នៅក្នុងយុគសម័យដែលអ្វីៗប្រែក្លាយទៅជាឌីជីថល ការប្រើប្រាស់សេវាធនាគារតាមរយៈទូរស័ព្ទដៃ ឬកុំព្យូទ័របានក្លាយជាទម្លាប់ធម្មតាទៅហើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កង្វល់មួយដែលនៅតែចោទឡើងញឹកញាប់នោះគឺ “តើលុយរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងធនាគារឌីជីថលមានសុវត្ថិភាពកម្រិតណា?” ការភ័យខ្លាចចាញ់បោកគេ ការបាត់បង់លុយ ឬការលួចព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន គឺជាកង្វល់ស្របច្បាប់។ គេហទំព័រ Bank in Cambodia នឹងជួយបកស្រាយពីវិធានការសុវត្ថិភាពរបស់ធនាគារ និងផ្តល់នូវគន្លឹះសំខាន់ៗដើម្បីការពារខ្លួនអ្នកពីការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត។
តើធនាគារឌីជីថលការពារប្រាក់ និងព័ត៌មានរបស់អ្នកដោយរបៀបណា?
ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុដែលផ្តល់សេវាឌីជីថល តែងតែវិនិយោគយ៉ាងច្រើនលើបច្ចេកវិទ្យាសុវត្ថិភាពទំនើបបំផុត៖
- ការអ៊ិនគ្រីបទិន្នន័យ (Data Encryption): ព័ត៌មាន និងប្រតិបត្តិការទាំងអស់ដែលធ្វើឡើងតាមរយៈកម្មវិធី ឬគេហទំព័រធនាគារ ត្រូវបានអ៊ិនគ្រីប (Encoded) ដើម្បីការពារពីការលួចមើលពីភាគីទីបី។ មានតែអ្នក និងធនាគារប៉ុណ្ណោះដែលអាចអានវាបាន។
- ការផ្ទៀងផ្ទាត់ច្រើនកម្រិត (Multi-Factor Authentication – MFA): ក្រៅពីឈ្មោះអ្នកប្រើប្រាស់ និងលេខសម្ងាត់ ធនាគារជាច្រើនតម្រូវឱ្យមានការផ្ទៀងផ្ទាត់បន្ថែម ដូចជាលេខកូដ OTP (One-Time Password) ដែលផ្ញើទៅទូរស័ព្ទ ឬការស្កេនក្រយៅដៃ/មុខ។ នេះបន្ថែមស្រទាប់ការពារមួយទៀត។
- ប្រព័ន្ធការពារការក្លែងបន្លំ (Fraud Detection Systems): ធនាគារប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ AI (បញ្ញាសិប្បនិម្មិត) និង Machine Learning ដើម្បីតាមដានរាល់ប្រតិបត្តិការ។ ប្រសិនបើមានសកម្មភាពគួរឱ្យសង្ស័យ ធនាគារនឹងធ្វើការទប់ស្កាត់ ឬទាក់ទងអ្នកដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់។
- ការត្រួតពិនិត្យ និងបទប្បញ្ញត្តិពីធនាគារជាតិ: ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងដាក់ចេញនូវបទប្បញ្ញត្តិយ៉ាងតឹងរ៉ឹង ដើម្បីធានាថាគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុទាំងអស់រក្សាស្តង់ដារសុវត្ថិភាពខ្ពស់។
គន្លឹះសំខាន់ៗដើម្បីការពារខ្លួនអ្នកពីការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត
ទោះបីជាធនាគារមានប្រព័ន្ធការពាររឹងមាំក៏ដោយ អ្នកក៏មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការការពារខ្លួនឯងដែរ៖
- រក្សាលេខសម្ងាត់ (PIN/Password) ជាការសម្ងាត់បំផុត:
- កុំប្រាប់នរណាម្នាក់: មិនថាមិត្តភក្តិ បងប្អូន សូម្បីតែបុគ្គលិកធនាគារ (ធនាគារពិតប្រាកដនឹងមិនសួរលេខសម្ងាត់របស់អ្នកទេ)។
- ប្រើលេខសម្ងាត់ពិបាកទាយ: លាយឡំអក្សរធំ អក្សរតូច លេខ និងតួអក្សរពិសេស។
- ផ្លាស់ប្តូរលេខសម្ងាត់ជាប្រចាំ: រៀងរាល់ ៣-៦ ខែម្ដង។
- ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការឆបោក (Phishing/Scam):
- កុំចុចលើ Link ប្លែកៗ: ប្រសិនបើអ្នកទទួលបាន Email, SMS, ឬសារបណ្តាញសង្គមដែលតម្រូវឱ្យអ្នកចុច Link ទៅកាន់ធនាគារ ឬផ្តល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន សូមកុំចុច។ ត្រូវចូលទៅកាន់គេហទំព័រធនាគារដោយផ្ទាល់។
- ផ្ទៀងផ្ទាត់អ្នកផ្ញើ: ពិនិត្យមើលអាសយដ្ឋាន Email ឬលេខទូរស័ព្ទឱ្យបានច្បាស់លាស់។ អ្នកបោកប្រាស់តែងតែប្រើប្រាស់អាសយដ្ឋានក្លែងក្លាយ។
- កុំផ្តល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន: ធនាគារនឹងមិនសួរព័ត៌មានលម្អិតដូចជាលេខកូដ OTP, លេខកាត ATM ពេញលេញ ឬលេខ CVV តាមទូរស័ព្ទ ឬសារនោះទេ។
- ប្រើប្រាស់ Wi-Fi មានសុវត្ថិភាព:
- ជៀសវាងការធ្វើប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុតាមរយៈ Wi-Fi សាធារណៈ (Public Wi-Fi) ដែលមិនមានសុវត្ថិភាព ព្រោះវាអាចងាយរងការលួចមើលទិន្នន័យ។ គួរប្រើ Mobile Data ឬ Wi-Fi ផ្ទាល់ខ្លួនដែលមាន Password។
- ដំឡើងកម្មវិធីធនាគារពីប្រភពផ្លូវការ:
- តែងតែទាញយកកម្មវិធី Mobile Banking App ពី App Store (សម្រាប់ iOS) ឬ Play Store (សម្រាប់ Android) ផ្លូវការរបស់ទូរស័ព្ទអ្នក ហើយត្រូវប្រាកដថាវាជាកម្មវិធីរបស់ធនាគារពិតប្រាកដ។
- ពិនិត្យមើលប្រតិបត្តិការជាប្រចាំ:
- តាមដានរបាយការណ៍គណនីរបស់អ្នកជាប្រចាំ ដើម្បីរកមើលសកម្មភាពដែលមិនប្រក្រតី។ ប្រសិនបើមានចំណុចគួរឱ្យសង្ស័យ សូមទាក់ទងធនាគាររបស់អ្នកភ្លាមៗ។
សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
ធនាគារឌីជីថលបាននាំមកនូវភាពងាយស្រួល និងប្រសិទ្ធភាពដ៏អស្ចារ្យ។ ដរាបណាអ្នកយល់ដឹងពីវិធានការសុវត្ថិភាពរបស់ធនាគារ និងអនុវត្តតាមគន្លឹះការពារខ្លួនខាងលើ អ្នកអាចប្រើប្រាស់សេវាទាំងនេះដោយទំនុកចិត្ត និងរីករាយជាមួយអត្ថប្រយោជន៍របស់វា។ សុវត្ថិភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់អ្នក គឺស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់អ្នកផ្ទាល់។
សំណួរដែលគេសួរញឹកញាប់ (FAQs) អំពីសុវត្ថិភាពធនាគារឌីជីថល
១. តើខ្ញុំគួរធ្វើដូចម្តេចប្រសិនបើខ្ញុំសង្ស័យថាគណនីធនាគារឌីជីថលរបស់ខ្ញុំត្រូវបាន Hack?
- សូមទាក់ទងធនាគាររបស់អ្នកជាបន្ទាន់តាមរយៈលេខទូរស័ព្ទផ្លូវការ ឬ Hot Line ដែលមាននៅលើគេហទំព័ររបស់ធនាគារ ដើម្បីរាយការណ៍ និងស្នើសុំការទប់ស្កាត់គណនី។
២. តើការប្រើប្រាស់ Fingerprint (ក្រយៅដៃ) ឬ Face ID (ស្កេនមុខ) សម្រាប់ចូលកម្មវិធីធនាគារមានសុវត្ថិភាពដែរឬទេ?
- បាទ/ចាស! វាជាវិធីសាស្ត្រផ្ទៀងផ្ទាត់ដែលមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ និងងាយស្រួលប្រើ។ បច្ចេកវិទ្យានេះកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការលួចលេខសម្ងាត់។
៣. តើខ្ញុំអាចប្រើ Mobile Banking App នៅពេលធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសបានទេ?
- បាទ/ចាស! ភាគច្រើនអ្នកអាចប្រើប្រាស់បាន ដរាបណាអ្នកមានអ៊ីនធឺណិត។ ទោះជាយ៉ាងណា សូមជូនដំណឹងទៅធនាគាររបស់អ្នកមុនពេលធ្វើដំណើរ ដើម្បីជៀសវាងការទប់ស្កាត់គណនីដោយសារសកម្មភាពខុសពីធម្មតា។
៤. តើធនាគារអាចដោះស្រាយបញ្ហាឆបោកដែលខ្ញុំជួបប្រទះបានទេ?
- ធនាគារមានក្រុមការងារសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាឆបោក។ ប្រសិនបើអ្នករាយការណ៍ទាន់ពេល ធនាគារអាចជួយទប់ស្កាត់ ឬស៊ើបអង្កេតករណីនោះ៕
សេចក្ដីប្រកាស 📢
ព័ត៌មានទាំងអស់នៅលើគេហទំព័រនេះគឺសម្រាប់តែគោលបំណងផ្ដល់ជាចំណេះដឹង និងអប់រំទូទៅប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនមែនជាដំបូន្មានហិរញ្ញវត្ថុអាជីពទេ។
